U stvarnosti u kojoj živimo, potreba za gotovo svakodnevnim prevođenjem je neosporna. Prevođenjem se u manjoj ili većoj meri bave i laici i profesionalci, te je neophodno razjasniti razlike između osnovnih vidova prevođenja.
Pod osnovnim vidovima prevođenja podrazumevaju se pismeno i usmeno prevođenje, dok će se u ovom tekstu razmatrati osobenosti usmenog prevođenja.
Usmeno prevođenje se od pismenog razlikuje po tome što prevodilac ispred sebe nema tekst koji će prevesti, a vremenski razmak za prevođenje poruke je kod usmenog prevođenja daleko kraći.
Kod pismenog prevođenja, prevod se može iznova menjati i doterivati, dok se kod usmenog prevođenja jednom izrečena poruka ne može promeniti. Vremenski razmak između dekodiranja jezičke poruke izrečene na jeziku izvorniku i njenog kodiranja u jezik cilj je takođe mnogo kraći.
Pod dekodiranjem se podrazumeva razumevanje jezičke poruke, dok se pod kodiranjem podrazumeva upotreba jezičkih sredstava u svrhu konstruisanja smislenih rečenica i njihovog povezivanja u koherentnu celinu.
Upravo je razlika u trajanju ovog vremenskog razmaka najvažnija razlika između dva vida usmenog prevođenja - konsekutivnog i simultanog.
Konsekutivno prevođenje se može smatrati direktnijim ekvivalentom pismenog prevođenja u odnosu na simultano prevođenje. Razlog tome je što, prilikom prevođenja, prevodilac najpre sasluša jedan segment jezičke poruke – obično je to nekoliko rečenica - nakon čega je prevodi.
U tom vremenskom intervalu, prevodilac najpre dekodira jezičku poruku koju tek potom kodira u jezik cilj i potom izgovara. Međutim, naporedo sa procesom dekodiranja poruke, prevodilac pamti suštinu izrečene poruke, koju potom kodira jezičkim sredstvima jezika na koji prevodi.
To znači da prevodilac mora vladati veštinama obrade i zadržavanja poruke u kratkoročnoj memoriji. Dok veštinama memorisanja manje ili više uspešno mogu ovladati i laici i profesionalni prevodioci, proces obrade jezičke poruke direktno zavisi od poznavanja jezika izvornika i jezika cilja, odnosno formalnog obrazovanja i obuke.
Za razliku od konsekutivnog prevođenja, kod simultanog prevođenja prevodilac govori u isto vreme kada i govornik. Na taj način, prevodilac dekodira jezičku poruku u isto vreme kada i kodira tu poruku na jezik cilj, što znači da vremenski razmak između dekodiranja i kodiranja poruke nije duži od nekoliko sekundi. Štaviše, prevodilac često mora da predvidi delove poruke koji će tek biti izrečeni kako bi konstruisao rečenicu.
Takođe, za razliku od konsekutivnog prevođenja, koje od tehničke opreme ne zahteva ništa sem prevodiočevog glasa, simultano prevođenje zahteva određenu tehničku opremu: mikrofon za govornika, kojim se njegov glas prenosi do prevodilačke kabine u kojoj se nalazi prevodilac, kao i mikrofon za prevodioca, kojim se njegov glas prenosi slušaocima, uglavnom preko slušalica.
Neophodno je da prevodilačka kabina bude zvučno izolovana, kako se govornikov glas ne bi mešao sa prevodiočevim. Uzevši to u obzir, konsekutivno prevođenje se smatra praktičnijim.
Bilo da se radi o simultanom ili konsekultivnom prevođenju, neosporna je činjenica da je za usmeno prevođenje neophodna vežba i upornost. Usmeni prevodioci moraju biti odlični poznavaoci frazalne i rečenične strukture jezika na koji prevode, ali isto tako moraju poznavati materiju koju će prevoditi.
Stoga je pored lingivstičkog znanja prevodiocima neophodno razumevanje specifične terminologije i njegove upotrebe u rečeničnom kontekstu, čime se olakšava obrada jezičke poruke i dobija kvalitetniji prevod.
Pogledajte aktuelnu akcijsku ponudu kurseva stranih jezika klikom na: Akcijske cene!
Pročitajte još korisnih saveta o učenju stranih jezika i otkrijte jezičke zanimljivosti u Bazi znanja.
